به گزارش پایگاه خبری افق فارس/ رضا عبداله زاده – مدیرمسئول/ ارتقای توان فناورانه و دستیابی به تکنولوژی‎های نوین، امروزه از جایگاه ویژه‎ای در همه عرصه‎ ها و قلمروهای زندگی بشر برخوردار است. نظام مالیاتی نیز به تبع این رویکرد جهان‎شمول، در تکاپوی تحقق نظام مالیاتی هوشمند است که یکی از مهمترین مظاهر دنیای مدرن هم به شمار می ‎رود. بهره‌ گیری موثر از ظرفیت فناوری‎های نوین و نایل آمدن به یک نظام متمرکز با ماهیت کاملا الکترونیک و هوشمند که در چارچوب یک پایگاه اطلاعاتی جامع، امکان نگهداشت، پردازش و بهره‎ برداری از داده ‎ها و اطلاعات اقتصادی در ابعاد ملی و حتی فراملی را فراهم سازد، از مهمترین اهداف این خیزش اطلاعاتی به شمار می ‎رود.

در حقیقت، با ورود به عصر اطلاعات و ارتباطات و شکل‎گیری جوامع اطلاعاتی، عنصر «اطلاعات» به مقوله‎ ای بنیادی و تاثیرگذار در رشد و توسعه پایدار کشورها تبدیل شده که تمامی ستون‎های تعالی و پیشرفت جامعه بر آن استوار گشته است. بعبارتی، کنشگران، عاملان و مجریان برنامه ‎های توسعه‎ ای در جهان مدرن، کلیه امور جامعه اعم از اقتصاد، آموزش و پرورش، حمل و نقل، انرژی، امنیت، کسب و کار، مالیات، بانک و بیمه، خدمات عمومی و همه حوزه ‎هایی که به هر نحو با زندگی و رفاه بشر در ارتباط است را بر مبنای نظام‎های هوشمند به پیش می ‎برند.

بررسی تجربیات و اقدامات این کشورها نشان می‎ دهد که فعالان اقتصادی وقتی خود را در معرض رصد و مانیتورینگ نظام مالیاتی می ‎بینند و از اشراف کامل نظام مالیاتی به تمامی داده‎ ها و اطلاعات مرتبط با فعالیت‎های اقتصادی اطمینان می‌ یابند، به قوانین و مقررات مالیاتی تمکین نموده و میزان فرار مالیاتی در این کشورها به کمترین میزان کاهش می ‎یابد. همچنین شفاف شدن هر گونه مبادلات کالا و ارایه خدمات و فعالیت‎های اقتصادی در این کشورها، باعث شده مالیات متناسب با ثروت، درآمد، مصرف و سود افراد اخذ شود و احساس وجود عدالت مالیاتی و کاهش تبعیض و نابرابری‎ در جامعه، اقتصاد این کشورها را به سمت پویایی و کارآمدی هر چه تمامتر سوق داده است.

قانون «پایانه‌ های فروشگاهی و سامانه مودیان»، یکی از موثرترین قوانین در حوزه مدیریت اقتصادی است که به هوشمند شدن نظام مالیاتی و شفافیت اقتصادی کمک شایان توجهی می ‎کند. با اجرای کامل این قانون، هرگونه فروش کالا و ارایه خدمت، در بستر الکترونیک انجام گرفته و با صدور صورتحساب الکترونیکی و مستندسازی فعالیت‎های اقتصادی اشخاص، عملا فرصت تخلف و جرم از متخلفان، قانون‎گریزان، سوداگران و عاملان اقتصاد زیرزمینی و سودجویان فعالیت‎های غیررسمی سلب شده و مبارزه با فرار مالیاتی و مقابله با اجتناب از پرداخت مالیات، تسهیل می‎ گردد.

تجربه کشورهای پیشرو نشان می ‎دهد اگر بهترین قوانین و مقررات مالیاتی نیز ایجاد گردد، اما اطلاعات دقیق و روشنی از واقعیت فعالیت‎های اقتصادی و فضای کسب ‎و‌کار و میزان درآمد افراد جامعه وجود نداشته باشد و بعبارتی اجزا و پیکره نظام مالیاتی به واسطه اطلاعات و به طور سیستماتیک با یکدیگر در تعامل و ارتباط مداوم نباشند، نظام مالیاتی در رسیدن به اهداف خود به ویژه ارتقای توان و ظرفیت مالیات ستانی، مبارزه با فرارهای مالیاتی و تحقق عدالت مالیاتی ناکام خواهد ماند و این خلا، تنها از طریق ایجاد یک نظام یکپارچه اطلاعات مودیان و البته با گذار از وضعیت مالیات الکترونیک به سمت مالیات هوشمند پر خواهد شد. اما نبایستی فراموش کرد که اجرای موفقیت ‎آمیز قانون «پایانه ‎های فروشگاهی و سامانه مودیان» در گرو همکاری موثر دستگاه‎های ذیربط و حمایت همه جانبه ارکان نظام از دستگاه مالیاتی است. شکی نیست که هوشمندسازی نظام مالیاتی و سایر حوزه های حاکمیتی، در نهایت منجر به تحقق «حکمرانی اطلاعات» که پیش نیاز یک جامعه مدرن و توسعه یافته است، خواهد شد.

موفقیت نظام های مالیاتی مدرن به طور فزاینده ای به دسترسی به جریان داده ها وابسته است. این امر تنها با توسعه شبکه‏ ای از دستگاه های متصل که دائما داده های مربوط به رفتار مودیان را اندازه گیری و انتقال می دهند، افزایش می یابد. از سوی دیگر، داشتن اطلاعات از ابعاد اقتصاد زیرزمینی، اهمیت فراوانی از جنبه مبارزه با فرار مالیاتی، اتخاذ سیاست‌های کارآمد جهت گسترش صادرات و واردات، اثربخشی سیاست‌های پولی و مالی، رشد اقتصادی، توزیع ثروت و برقراری عدالت اجتماعی دارد. از اینرو، با توجه به اهمیت شفاف‌ سازی مبادلات اقتصادی، تحقق اهداف دولت‌ الکترونیک، سهولت شناسایی درآمد واقعی مودیان و رعایت عدالت مالیاتی، استفاده از پایانه های فروشگاهی در فعالیت اقتصادی مشاغل در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار دارد.

همانگونه که اشاره شد، اجرای قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، یکی از پروژه های مهم اقتصادی کشور است که در سطح ملی و در دامنه‎ای گسترده به اجرا در می ‎آید و این امر باعث نظم ‎بخشی به اقتصاد و شفافیت مبادلات اقتصادی فعالان اقتصادی و حتی گردش کالا در کشور می ‎‌شود. بنابراین، با تجهیز و اتصال اصناف و بنگاه‎ های اقتصادی به پایانه فروشگاهی، گام بلندی در جهت تحقق دولت الکترونیک، تحقق نظام مالیاتی هوشمند و شناسایی درآمد واقعی مودیان مالیاتی و در نهایت اجرای عدالت مالیاتی برداشته خواهد شد. داده مبنا بودن، مودی محور بودن و اتکا به فناوری ‎های پیشرفته و نوین، از مهمترین ویژگی‎های مالیات هوشمند به شمار می ‎رود.

پایانه ‏های فروشگاهی، متضمن سلامت اقتصادی و اجتماعی در جامعه است و اعتماد متقابل بین مردم و نظام مالیاتی را افزایش خواهد داد؛ زیرا هم موجب افزایش اعتماد عمومی به فرآیندهای اداری خواهد شد و هم اعتماد نظام مالیاتی را به فعالیت‌های اقتصادی مؤدیان افزایش خواهد داد که این امر منجر به کاهش فرار مالیاتی خواهد شد. به ‌بیان ‌دیگر با استقرار و بهره گیری از پایانه‏ های فروشگاهی، شفافیت اطلاعات اقتصادی در سطح جامعه، فضای تفاهم، اعتماد و همکاری میان مؤدیان و دولت فراهم گشته و ساماندهی و انضباط اقتصادی نیز تسهیل می گردد.

بی تردید اجرای قانون «پایانه‎‏ های فروشگاهی و سامانه مودیان» نقشی کلیدی در دستیابی به اهداف اقتصادی و رشد و اعتلای کشور در تمامی زمینه ها خواهد داشت. به بیانی دیگر، اجرای این قانون، دستاوردهای مهمی همچون شفاف ‌سازی فعالیت‌های اقتصادی در راستای ایجاد زیرساخت مالیات ستانی هوشمند، تحقق اهداف دولت‌الکترونیکی، شفاف شدن اقتصاد، برقراری عدالت مالیاتی، شناسایی فرارهای مالیاتی و مودیان جدید، تشکیل پایگاه داده معاملات اقتصادی در کشور، سهولت امور کسب و کارها با استفاده از روشهای مبتنی بر فناوری و … را به دنبال دارد.