به گزارش پایگاه خبری افق فارس، طیبه عبداله زاده-خبرنگار/ فرار از پرداخت مالیات، عمده‌ترین معضلی است که نظام‌های مالیاتی در برخی کشورهای جهان با آن مواجه هستند. عدم پرداخت مالیات در حالت کلی دربرگیرنده اقدامات غیرقانونی از قبیل کتمان درآمد واقعی افراد با استفاده از حساب‌سازی، عدم ارائه اظهارنامه در مهلت قانونی و مطابق با مقررات، ارائه اظهارنامه خلاف واقع، عدم ارائه دفاتر رسمی، فعالیت‌های اقتصادی زیرزمینی، ارائه فاکتورهای صوری، استفاده از کارت بازرگانی دیگر افراد و موارد دیگر به منظور اجتناب از پرداخت مالیات است. برای فرار از پرداخت مالیات، درآمدی که مشمول پرداخت مالیات می‌شود، سودی که به آن مالیات تعلق می‌گیرد و همچنین میزان یا منبع درآمدها مخفی می‌شود و یا اقداماتی که مشمول تخفیف مالیاتی هستند، بالاتر از میزان واقعی آن جلوه داده می‌شوند.

خودداری از پرداخت مالیات آثار نامطلوبی بر بدنه اقتصاد کشور به جای می‌گذارد که  می‌توان به تأثیر منفی آن بر رشد اقتصادی، توزیع درآمد، کاهش سرمایه‌گذاری، کمبود منابع تأمین بودجه و دیگر موارد اشاره کرد. به‌طور مثال فرار مالیاتی با کاهشی که در درآمد دولت ایجاد می‌کند، اثر سوء بر رشد تولید ناخالص داخلی و تخصیص سرمایه‌گذاری توسط دولت دارد. به‌عبارت‌دیگر، کاهش درآمدهای مالیاتی دولت منجر به اخلال در بودجه‌بندی شده و مانعی برای دستیابی به اهداف دولت بشمار می‌رود. این مسئله، برنامه‌ریزی در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی درمانی، آموزشی و بسیاری موارد دیگر را با مشکل تأمین مالی مواجه می‌سازد و در نهایت، کاهش رفاه عمومی را در پی دارد.  

بی‌توجهی به پرداخت مالیات می‌تواند رقابت عوامل اقتصادی را به نفع آنهایی که مالیات نپرداخته‌اند تغییر داده و از این بابت شکاف بین گروه‌های مختلف درآمدی را بیشتر کند که این امر خود، عاملی است که می‌تواند وضعیت توزیع ثروت در جامعه را بدتر کند. در این راستا، اجتناب از پرداخت مالیات باعث نارسایی در توزیع عادلانه درآمد و انباشت ثروت برای گروه‌های خاص شده و در نتیجه منجر به افزایش تنش‌های سیاسی و اجتماعی می‌شود.

از سویی دیگر با عدم پرداخت مالیات توسط عده‌ای از شهروندان، نقدینگی برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید نیز به قدر کفایت موجود نخواهد بود و همین امر سبب می‌شود با عدم سرمایه‌گذاری در بخش تولید، معضل بیکاری نیز مرتفع نشده و بدین ترتیب بخشی از جامعه بدون درآمد یا با درآمد اندک و ناکافی باقی بماند.

با توجه به آنچه گفته شد، پدیده مذموم فرار مالیاتی، به‌ویژه در کشورهایی که عمده درآمدشان از طریق فروش و صادرات منابع طبیعی کسب می‌شود، در زمان کاهش منابع طبیعی و یا کاهش قیمت آنها در بازارهای جهانی، صورت جدی‌تری به خود می‌گیرد. این شرایط، به‌ویژه در کشور ما که با تحریم‌های شدید نفتی از جانب بیگانگان روبه‌روست، شرایط وخیم‌تری را رقم می‌زند. در این شرایط و با کاهش قابل توجه درآمد حاصل از فروش منابع طبیعی، دولت با کمبود منابع برای تأمین بودجه مواجه شده و به منظور تأمین هزینه‌های جاری و سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف، دچار مشکلات جدی خواهد شد. کمبود اعتبار و به دنبال آن کاهش تخصیص منابع مالی به بدنه کشور، مسلماً تبعاتی چون کاهش رفاه عمومی و  افول اقتصاد در کشور را به دنبال خواهد داشت.